Onderzoek

De inspecties werkten voor dit onderzoek samen met de LFB. De LFB is de belangenvereniging dóór en vóór mensen met een verstandelijke beperking. De LFB komt op voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Bij de LFB werken vooral mensen met een licht verstandelijke beperking. Mensen met een licht verstandelijk beperking noemen we ervaringsdeskundigen. Ze hebben in elke stap van het onderzoek geholpen.

• Ellis en Harry gingen naar Utrecht
• Gerard, Angelique en Danny gingen naar Winterswijk
• Timo en Andries gingen naar Amsterdam
• Morad en Dounia gingen naar Goes
• Theo, Henk en Yta gingen naar Weststellingwerf

In een document van de inspecties staat dat: de toegang tot zorg en hulp moet makkelijk zijn. Dit document heet ‘Toezichtkader Stelseltoezicht Volwassenen in het Sociaal Domein’. Vooraf pasten de inspecties dit punt speciaal voor dit onderzoek aan. Dat deden ze aan de hand van wat de ervaringsdeskundigen zelf belangrijk vinden. Er is voor dit onderzoek nu naar zes punten gekeken.

Daarna hebben ongeveer twintig ervaringsdeskundigen de websites van de gemeenten beoordeeld. In groepjes van twee en onder leiding van een begeleider of inspecteur hebben ervaringsdeskundigen gekeken of ze via de website makkelijk hulp konden krijgen.

1. Kunt u mij helpen bij het vinden van werk? Om te kijken naar Werk en Inkomen.
2. Kunt u mij helpen om van mijn schulden af te komen? Ook om te kijken naar Werk en Inkomen.
3. Mijn koelkast is kapot. Kan ik hiervoor bijzondere bijstand krijgen? Ook om te kijken naar Werk en Inkomen.
4. Kunt u mij helpen met mijn administratie? Om te kijken naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning;
5. Kan ik hulp krijgen in de huishouding en wat is daarvoor mijn eigen bijdrage? Om te kijken naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.
6. Kan ik hulp krijgen bij het opvoeden van mijn kinderen? Om te kijken naar Jeugdzorg.

16 ervaringsdeskundigen waren mystery guest. De mystery guests woonden ook echt in de gemeente. In elke gemeente gingen 3 tot 6 ervaringsdeskundigen op pad.

Zij bedachten zelf één of meer vragen. Het kon een verzonnen of echte vraag zijn. Daarna gingen ze op pad. Zij stelden zelf hun vragen aan de gemeente. Ze gingen hulp zoeken op het gebied van werk, zorg en jeugd. Bijvoorbeeld hulp bij het huishouden, het vinden van werk of steun bij het opvoeden van kinderen.

Om antwoord te krijgen zochten zij op de websites van de gemeente naar informatie. Ook zochten ze contact via een contactformulier op de website, e-mail, Whatsapp of telefoon. En ze bezochten ook de gemeente zelf. Ze liepen een gemeentehuis binnen en gingen naar de receptie, een loket of een inloopspreekuur. Ze hadden contact met het wijkteam, de sociale dienst en het Centrum voor Jeugd en Gezin.

Een begeleider hielp, maar alleen als de mystery guest dat nodig vond. De inspecteur vroeg steeds hoe ze de toegang hadden ervaren. Bij het onderzoek zijn de eerdergenoemde 6 punten gebruikt.

De ervaringsdeskundigen vertelden samen met de inspecties hun ervaringen aan de medewerkers van de gemeente. Dat deden zij in 4 gemeenten. Alleen in Goes niet. Daar kwamen te weinig medewerkers naar de bijeenkomst.

De ervaringsdeskundigen vertelden wat ze fijn vonden en welke tips ze hadden. De medewerkers antwoordden hierop. Ze gaven meer informatie over de hulp die ze bieden. De medewerkers vertelden wat ze goed vonden. Dat wilden ze zo blijven doen. Ze vertelden ook wat kan verbeteren.

Daarna bespraken de inspecties in alle gemeenten de ervaringen met de managers van de gemeente. Ook de managers kozen punten die goed en niet goed gingen. Ze vertelden ook hoe ze de toegang voor mensen met een licht verstandelijke beperking kunnen verbeteren.

De inspecties hebben voor elke gemeente een rapport gemaakt. De taal van deze rapporten is makkelijk. De ervaringen van ervaringsdeskundigen zelf staan centraal in het rapport.

In de rapporten van Amsterdam, Goes en Winterswijk staan ook de conclusies en aanbevelingen. Maar niet in de rapporten voor de gemeente Utrecht en Weststellingwerf. Daar loopt een experiment. De gemeenten zijn zelf aan de slag gegaan met de conclusies en de punten die ze willen verbeteren.

De inspecties heeft samen met de Stichting Leer Zelf Online deze website gemaakt. Deze website is een hulpmiddel. Het helpt gemeenten om de toegang voor mensen met een licht verstandelijke beperking makkelijker te maken.

Daarnaast staan de belangrijkste conclusies van het onderzoek in het artikel 'Inspecties zetten mystery guests in bij onderzoek aar toegankelijkheid van het sociaal domein' van het tijdschrift Sociaal Bestek van oktober 2018.