Een licht verstandelijke beperking zie je vaak niet
Tussen de 1,4 en 2,2 miljoen mensen in Nederland hebben een licht verstandelijke beperking. Zij hebben een laag IQ (tussen de 50 en 85) en problemen met mensen en dingen in hun omgeving. Het aanpassen aan dingen en mensen in de omgeving heet ‘adaptieve vaardigheden’. Deze beperking zien andere mensen vaak niet.
Mensen met een licht verstandelijke beperking kunnen over goed over gewone dingen praten. Maar moeilijke taal, het lezen van teksten en invullen van formulieren is bijvoorbeeld lastiger. Dit hebben veel mensen niet altijd door. Soms vinden mensen met een licht verstandelijke beperking het lastig om de juiste vraag te stellen.
Daardoor worden ze nogal eens overschat. Bijvoorbeeld op school, maar ook op het werk en in contacten met bedrijven en instellingen. Ook met de gemeente. Er wordt dan meer van ze gevraagd dan ze kunnen. Soms krijgt iemand dan stress. En ook omdat alles steeds moeilijker wordt en met computers moet. Hierdoor weten zij steeds vaker niet goed wat ze moeten doen.
Voor mensen met een licht verstandelijke beperking is het niet altijd makkelijk om de juiste hulp te krijgen. Het is belangrijk dat medewerkers mensen met een licht verstandelijke beperking beter gaan herkennen. Als deze medewerkers hiermee rekening in hun gedrag en manier van praten, kunnen zij betere hulp geven.
Tips
Hieronder staat een aantal tips hoe je mensen met een licht verstandelijk beperking kan herkennen.
Bekijk het gedrag:
- Hoe praat iemand? Vaak kunnen mensen met een licht verstandelijke beperking goed (mee)praten over dingen die ze leuk vinden. Maar als het een moeilijker onderwerp wordt, of verder van hen afstaat, kan dit lastiger zijn. Hoe iemand praat en welke woorden hij/zij gebruikt, zegt vaak iets over het niveau van de persoon. Is het een kloppend en compleet verhaal?
- Door iemand iets op te laten schrijven kunnen taalachterstanden ook ontdekt worden. Kan iemand naam, adres, plaats en geboortedatum opschrijven? Of probeert hij of zij daar niet over te praten?
- Heeft de inwoner begrip van data en tijden? Kan iemand klokkijken?
- Hoe reageert iemand op een vraag? Begrijpt hij/zij de vraag? Kan iemand onthouden en navertellen wat is gezegd?
- Soms kan gedrag een teken zijn van een licht verstandelijke beperking. Bijvoorbeeld heel erg boos worden of heel verlegen reageren. Of slecht de aandacht bij een gesprek kunnen houden.
- Ook het niet nakomen van afspraken hoeft geen onwil te zijn. Dit kan een teken van een licht verstandelijke beperking zijn.
Stel vragen:
- Over school of werk. Iemand kan bijvoorbeeld op het speciaal onderwijs hebben gezeten. Of vaker zijn blijven zitten. Of een school niet afgemaakt hebben. Zulke dingen kunnen een teken zijn van een licht verstandelijke beperking. Dit geldt ook voor het moeilijker meekomen op werk.
- Hoe is de situatie thuis? Is er begeleiding (nodig)? Wie regelt de papieren en geldzaken?
- Wie zijn er in de omgeving van de persoon? Hoe ziet de vriendengroep eruit? Wat doen ze met elkaar? Als iemand geen mensen om zich heen heeft, kan dit een teken zijn van een licht verstandelijke beperking.